سونوگرافی بیوفیزیكال پروفایل

بیوفیزیكال پروفایل ( BPP or BPS) Biophysical Profile

مشخصات بیوفیزیک چیست؟

بیوفیزیکال پروفایل یک آزمایش ساده مبتنی بر سونوگرافی است که در دوران بارداری برای ارزیابی سلامت کودک شما استفاده می‌شود. این آزمایش به طور عمده در سه ماهه سوم برای ارزیابی اینکه کودک شما اکسیژن و تغذیه کافی از جفت دریافت می‌کند یا نه انجام می‌شود.

نتایجی كه می‌تواند در انجام این آزمایش ارزشمند تلقی شود:

مادر مبتلا به دیابت، فشار خون بالا یا بیماری زمینه‌ای دیگری که روی جنین تأثیر داشته باشد؛

گذشتن از تاریخ موعد زایمان؛

توقف در رشد جنین و یا بطور كلی كوچك بودن جنین؛

فعالیت کمتر جنین نسبت به حالت طبیعی؛

دیده شدن یک ناهنجاری در معاینه سونوگرافی؛

روش كار چگونه است: در ابتدا از مادر خواسته می‌شود تا با نوشیدن خوراكی شیرین و داشتن كمی تحرك مانند قدم زدن در هوشیار نمودن جنین خود كمك نماید. سپس از یك تست نظارت الکترونیکی ضربان قلب جنین كه به آن NST(non  stress test) گفته میشود كمك گرفته می‌شود. برای انجام تست عدم استرس، از دستگاهی که به عنوان مانیتور جنین معروف است استفاده می‌شود. یک آزمایش بدون استرس (NST) ضربان قلب کودک شما را با گذشت زمان بررسی می‌کند (معمولاً 20 تا 30 دقیقه ، اما گاهی اوقات تا یک ساعت اما در صورتی كه جنین فعالیت‌های حیاتی را سریع‌تر نشان دهد ممكن است زمان كمتری طول بكشد). این مانیتور دارای دو سنسور است که با دو کمربندی که دور کمر می‌چرخد​​، روی شکم مادر قرار می‌گیرد. یکی از سنسورها هرگونه انقباضی را تشخیص می‌دهد، حتی آنهایی را که ممکن است احساس نکنید. سنسور دیگر ضربان قلب کودک را ردیابی می‌کند که می‌تواند شنیده شود. اطلاعات، روی نمودار روی کاغذ یا روی صفحه رایانه نمایش داده می‌شود. سپس برای انجام سونوگرافی بیوفیزیكال پروفایل مادر به اتاق سونوگرافی منتقل شده تا چهار مولفه دیگر در طول معاینه بیوفیزیکال بررسی شود. هر مولفه مطابق با معیارهایی است که در جدول زیر ذکر شده است، در كل برای هر پنج مولفه تا سقف 2 امتیاز داده می‌شود.. سپس امتیازات برای حداکثر نمره 10 ثبت می‌شوند.

مولفه	بطور طبیعی 2 امتیاز	بطورغیرطبیعی 0 امتیاز
حرکات حین نفس کشیدن جنین	داشتن حداقل 2 دوره تنفس جنین (هر دوره حداقل 30 ثانیه) به مدت 20 دقیقه	هیچ دوره‌ای از حرکات تنفسی جنین در طول مدت 20 دقیقه مشاهده حداقل 20 ثانیه طول نمی‌کشد.
حركات بدن جنین	داشتن حركات بدنی كلی سه یا بیشتر از سه بار در طی 20 دقیقه	كمتر از سه حركت بدنی كلی در طی 20 دقیقه مشاهده شد
شاخص مایع آمنیوتیک (AFI)	مقدار MVP* بیش از 2 سانتیمتر باشد	مقدار MVP* 2 سانتیمتر یا كمتر باشد
تون عضلانی جنین	یک یا چند کشش فعال و خم شدن اندام جنین یا باز و بسته شدن دست در عرض 30 دقیقه	کشش آهسته بدون بازگشت یا بازگشت آرام به خم شدن اندام جنینی یا عدم حرکت جنین
نتیجه تست NST	داشتن حداقل 2 علامت حیاتی در مدت 20 دقیقه	عدم علائم در مدت 20 دقیقه

* MVP (maximum vertical pocket)

تنها پزشكان می‌توانند از این امتیازات نتیجه‌گیری نمایند و پزشك نیز امتیاز كلی را بهمراه تمامی مولفه‌ها ارزیابی می‌نماید. بدین ترتیب حالات مختلف و تفاسیر متعددی پدید می‌آید كه نمی‌توان در اینجا بدان پرداخت اما شاید بطور كلی بتوان گفت:

نمره از هشت تا ده به این معنی است که حال کودک شما در داخل رحم خوب است.

نمره شش تا هشت نیاز به نظارت و دنبال كردن دستورات پزشك معالج دارد.

نمره چهار تا شش معمولاً طی 24 ساعت به آزمایش مجدد نیاز دارد. زیرا بررسی‌های بعدی ما را در اتخاذ تصمیم كمك مینماید.

اگر نمره بسیار کم باشد (نمره صفر تا چهار) ، متخصص زنان و زایمان یا ماما سایر فاکتورها را در نظر می‌گیرد (مانند اندازه کودک و اینکه آیا شما شرایط پیچیده‌ای دارید) و سپس تصمیم می‌گیرید که جنین را به دنیا بیاورید، یا اینکه صبر کنید تا زمانی که جنین بهبود یا افزایش وزن یا مقداری بلوغ پیدا کند.

نكته: وقتی سطح اکسیژن جنین پایین است، با فعالیت مغزی تداخل می‌کند و این بر الگوهای ضربان قلب جنین (FHR)، حرکت و تن جنین تأثیر می‌گذارد. حجم کم مایع آمنیوتیک نیز می‌تواند در نتیجه کاهش تولید ادرار جنین ایجاد شود. این امر با سطح اکسیژن پایین نیز مشاهده می‌شود، زیرا جریان خون در نوزاد به دور از کلیه های جنین توزیع می‌شود و به نفع اندام های حیاتی تری مانند مغز ، قلب و غدد فوق کلیوی است. با این حال ، دلایل دیگری نیز وجود دارد که می‌تواند باعث نمره پایین شود. جنین ها به طور طبیعی چرخه خواب و بیداری دارند که به این معنی است که ممکن است با انجام تست در طول چرخه نتیجه بهتری را ثبت نمود. بنابراین جنین باید به اندازه کافی معاینه شود تا بتوان این رفتارهای طبیعی را محاسبه کرد.

مشخصات بیوفیزیکی (BPP) یک روش نسبتاً قابل اطمینان برای پیش بینی بقای جنین است.

علاوه بر این ، نمره به خوبی با سطح pH بند ناف ورید جنین و نتایج نوزاد ارتباط دارد.